Παρασκευή 30 Μαρτίου 2012

Κατέγραψαν για πρώτη φορά γιγαντιαίο ηλιακό ανεμοστρόβιλο


Εικόνες και βίντεο ενός ασύλληπτα μεγάλου ηλιακού ανεμοστρόβιλου - τις πρώτες που έχουν καταγραφεί ποτέ- έδωσαν στη δημοσιότητα επιστήμονες. Ο ανεμοστρόβιλος είναι μάλιστα τόσο μεγάλος που θα μπορούσε να «καταπιεί» πέντε πλανήτες στο μέγεθος της Γης.

Οι εικόνες και το βίντεο παρουσιάστηκαν στο βρετανικό Εθνικό Συνέδριο Αστρονομίας του 2012, όμως κατεγράφησαν στις 25 Σεπτεμβρίου του 2001 χάρη στο τηλεσκόπιο AIA (Διάταξη Απεικόνισης της Ατμόσφαιρας του ήλιου), που βρισκεται πάνω στο δορυφόρο Solar Dynamic Observatory (Ηλιακό Δυναμικό Παρατηρητήριο) της NASA.

Ο ανεμοστρόβιλος αποτελείται από υπέρθερμο αέριο, η θερμοκρασία του οποίου αγγίζει τους 50.000 με 2.000.000 βαθμούς Κελσίου. Μέσα σε διάστημα τριών ωρών, η κολοσιαία μάζα μετακινήθηκε από την επιφάνεια του ήλιου σε ύψος 200.000 χιλιομέτρων, περίπου δηλαδή όση είναι η μισή ατμόσφαιρα μεταξύ Γης και σελήνης.

Η ταχύτητα των ανεμοστρόβιλων εδώ στη Γη μπορεί να φθάσει τα 150 χιλιόμετρα την ώρα. Τα αέρια των ηλιακών ανεμοστρόβιλων κινούνται ακόμη και με ταχύτητα 300.000 χιλιομέτρων την ώρα.

Διάφορα στάδια του ηλιακού ανεμοστρόβιλου όπως καταγράφηκαν από το Πανεπιστήμιο του Αμπεριστουιθ. (Πηγή: Aberystwyth University).

Σύμφωνα με τους ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Αμπεριστουιθ, στην Ουαλία, οι οποίοι κατέγραψαν τις συγκλονιστικές εικόνες, τέτοιοι ανεμοστρόβιλοι συχνά προκύπτουν στη «ρίζα» στεμματικών εκτοξεύσεων μάζας, οι οποίες εάν κατευθυνθούν προς τη Γη, μπορούν να προκαλέσουν καταστροφές σε δορυφόρους ή ακόμη και βλάβες στο δίκτυο ηλεκτροδότησης. «Αυτός ο μοναδικός και εντυπωσιακός ανεμοστρόβιλος πρέπει να διαδραματίζει κάποιο ρόλο στη δημιουργία παγκόσμιων ηλιακών καταιγίδων», επισημαίνει ο Δρ. Χιου Μόργκαν, ο οποίος παρατήρησε το φαινόμενο.

«Ζώντας με ένα άστρο»

Επιστήμονες έχουν και στο παρελθόν δει μικρότερους ηλιακούς ανεμοστρόβιλους με τη βοήθεια άλλων δορυφόρων παρατήρησης του ήλιου. Ο Solar Dynamic Observatory είναι ο πρώτος δορυφόρος του προγράμματος Living With a Star της NASA, που έχει ως στόχο να «συνοδεύει» τον ήλιο επί τουλάχιστον πέντε χρόνια, στέλνοντας διαρκώς υλικό πίσω στη Γη, όπου ένας σταθμός εδάφους φτιαγμένος ειδικά γι' αυτόν το σκοπό συλλέγει δεδομένα μέσω γεωσύγχρονης σύνδεσης.

«Κατανοώντας καλύτερα τον Ήλιο και το πώς λειτουργεί, θα είμαστε σε θέση να προβλέψουμε καλύτερα τον "καιρό έξω στο Διάστημα", παρέχοντας πιο έγκαιρες προειδοποιήσεις για να προστατεύουμε τους αστροναύτες μας και τους δορυφόρους που βρίσκονται εκεί», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η NASA.